Pirx vs Geralt

Jak podaje https://www.urania.edu.pl 17 grudnia 2019 r. Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) ogłosiła wyniki globalnego konkursu IAU100 NameExoWorlds na nazwy planet pozasłonecznych.

System przyznany Polsce do nazwania nosił do tej pory oznaczenie BD+14 4559 dla gwiazdy i BD+14 4559 b dla okrążającej ją planety. Jest odległy od nas o 161 lat świetlnych i usytuowany na niebie w gwiazdozbiorze Pegaza. Gwiazda ma jasność 6 magnitudo, zatem do jej dostrzeżenia potrzebna jest przynajmniej lornetka. Planeta to gazowy olbrzym o masie 1,04 masy Jowisza. Od tej pory gwiazda będzie nosiła nazwę Solaris, zaś planeta – Pirx.

Co ciekawe, w przeprowadzonym w Polsce konkursie największą liczbę głosów uzyskała inna para nazw, a mianowicie: Geralt i Ciri - 47006 głosów (53,32%), podczas gdy na nazwy wymyślone przez Stanisława Lema padło zaledwie 13796 głosów (15,65%). Taki werdykt został przekazany przez polski komitet konkursowy, jednak  Międzynarodowa Unia Astronomiczna, kierując się własnym zdaniem uznała, że nazwy z drugiego miejsca są bardziej odpowiednie dla ciał niebieskich.

Dla mnie, uhonorowanie Stanisława Lema było i jest sprawą oczywistą. Nie tylko dlatego, że Solaris i Pirx kojarzą się jednoznacznie z Kosmosem, ale przede wszystkim dlatego, że nasz niekwestionowany lider fantastyki naukowej, niesłusznie pominięty w latach ubiegłych podczas przyznawania literackiego Nobla, zasługuje bez wątpienia na taki gwiezdny pomnik.

Wynik głosowania jest jednak interesujący z socjologicznego punktu widzenia. Nie jest to jedynie dowód na prymat literatury fantasy nad science fiction, ale nawet w większym stopniu, przykład zmian społecznych i preferencji czytelnika, który w większości przedkłada teraz baśń nad fabułę, opartą na podstawach naukowych.

Jak można wytłumaczyć to zjawisko?

Być może jest to efekt rozczarowania postępem technicznym i kierunkiem, w którym zmierza cywilizacja ludzka.

Być może dlatego literatura fantastyczna XIX i XX wieku, wyrastając na gruncie wybuchu technologicznego i postępach nowoczesnej nauki, próbowała antycypować przyszłość bazując na odkryciach i wynalazkach, a współczesna w większości jedynie otwiera przed czytelnikiem drzwi do baśniowego świata, który kiedyś był jedynie domeną dzieci.