Co dalej po pandemii?

W poście „Jak futurologia się (nie) sprawdza” pisałem jak trudne i niepewne jest stawianie futurologicznych prognoz. Obecnie chyba wszyscy zastanawiają się nad obrazem świata po pandemii i wszystkie stawiane prognozy są obarczone błędem niepewności. Nie wiadomo, jak potoczą się najbliższe wydarzenia. Brak jest wiarygodnych opinii ekspertów odnośnie tego, czy i kiedy pandemia wygaśnie. Wciąż nieznane są daty dostępności skutecznych leków i szczepionki przeciw wirusowi SARS-CoV-2. To, co na dziś jest pewne, to katastrofalny wpływ pandemii na gospodarkę.

Wielkie zarazy przeszłości dokonywały spustoszenia przede wszystkim w ludzkiej populacji. Śmiertelnych ofiar były miliony, a skutki gospodarcze były wynikiem tych masowych zgonów. Dało się to zauważyć po epidemii „czarnej śmierci", kiedy znacząco wzrosła wartość pracy, co było bezpośrednim następstwem braku siły roboczej.

Obecna sytuacja jest zgoła inna. Liczba ofiar śmiertelnych, przynajmniej w Europie, Azji i Ameryce, jest niewielka w stosunku do liczebności populacji, zaś, jak podaje WHO, 95% zmarłych to osoby w wieku powyżej 60 lat, z czego ponad połowa przekroczyła 80 lat. Tak więc ofiarami są w większości osoby w wieku poprodukcyjnym. Jednocześnie gospodarka na całym świecie gwałtownie przyhamowała, czego niewątpliwym skutkiem będzie potężna recesja. Tym samym, następstwa pandemii koronawirusa mogą okazać się bardziej podobne do kryzysu 2008 roku, niż do jakiejkolwiek innej epidemii.

Jeżeli tak właśnie będzie, to w obszarze społecznym powinno nastąpić przyspieszenie zjawisk, o których pisałem wcześniej i które stanowiły punkt wyjścia do futurologicznych wizji, opisanych w „PUSTEJ ZIEMI" i „Logice Uniwersum".

Człowiek okazuje się wciąż najsłabszym i najbardziej ryzykownym elementem w gospodarce. Czy zatem nie powinniśmy oczekiwać już w najbliższej przyszłości intensyfikacji prac nad robotyzacją i sztuczną inteligencją?